Produktivnost crnog ovsa - Avena strigosa Schreb. na černozemu i značaj u ishrani i medicini

Abstract

Crni ovas je nepravedno zapostavljena i manje gajena vrsta u svetu i kod nas zbog nižih prinosa koje postiže, u poređenju sa ostalim žitima. Međutim, u novije vreme dobija sve veći privredni značaj zbog visokog nutritivnog kvaliteta. Cilj ove studije je bio da se testira crni ovas - Avena strigosa Schreb. i ispitaju njegove morfološko produktivne osobine na černozemu. Eksperiment je postavljen u tri ponavljanja na parcelama Instituta za ratarstvo i povrtarstvo u Bačkom Petrovcu, tokom 2022. u dve varijante: kontroli i folijarnoj prihrani. Tokom izvođenja ogleda primenjena je standardna tehnologija gajenja. Žetva je obavljena u tehnološkoj zrelosti useva. Pre žetve iz svakog ponavljanja uzete su biljke za analizu sledećih parametara: visine biljaka, mase biljaka, dužine korena, dužine lista i prinosa zrna po biljci. Ostvarene su zadovoljavajuće vrednosti ispitivanih parametara produktivnosti u nepovoljnoj godini za proizvodnju. Prihrana je imala značajan uticaj na prinos zrna po biljci i komponente prinosa. Crni ovas može uspešno da se gaji kao pokrovni usev i kao krmna kultura. Poželjan je za gajenje u održivim sistemima poljoprivredne proizvodnje, a zbog velikog nutritivnog kvaliteta zrna veoma je pogodan za proizvodnju funkcionalno bezbedne hrane, što može imati veliki značaj za zdravlje stanovništva.

Oats are of great economic importance. This species is unfairly neglected and less cultivated in the world and our country, because other small grains give a higher yield. This study aimed to test black oats - Avena strigosa Schreb. and examine its morphologically productive properties on chernozem. The experiment was set up in 3 repetitions on the plots of the Institute of Field and Vegetable Crop in Bački Petrovac, in 2022, in two variants: control and foliar nutrition. Standard cultivation technology was applied during the experiment. The harvest was done at the technological maturity of the crop. Before harvest, plants were taken from each repetition for the analysis of the following parameters: plant height, plant mass, root length, leaf length and grain yield per plant. Satisfactory values of the tested productivity parameters were achieved in an unfavourable year for production. Nutrition had a significant impact on grain yield per plant and yield components. Black oats can be successfully grown as a cover crop and as a forage crop. It is preferred for growing in sustainable systems of agricultural production for food, due to its great nutritional value and may provide great health benefits.