Efekat navodnjavanja na prinos, produktivnost utrošene vode i indeks lisne površine kukuruza

Abstract

Ogled sa navodnjavanjem kukuruza izveden je 2019. godine na oglednom polju Instituta za ratarstvo i povrtarstvo iz Novog Sada u Odeljenju za alternativne biljne kulture u Bačkom Petrovcu(N 45°19`, E 19°50`), na zemljištu tipa karbonatni černozem lesne terase. U istraživanjima je korišćen hibrid NS 3023 (FAO 390).Navodnjavanje je obavljeno sistemom kap po kap sa postavljenim lateralima u svakom redu, sa razmakom kapljača od 0,33 m i protokom 2,0 l h-1 pri radnom pritisku od 100 kPa. Vreme zalivanja je odredjivano vodnim bilansom. U ogledu je bila zastupljena i kontrolna, nenavodnjavana varijanta.Dnevni utrošak vode na evapotranspiraciju biljaka (ETd) računat je množenjem referentne evapotranspiracije (ETo) sa koeficijentima kulture (kc). ETo je računata Hargreaves jednačinom. Korišćene su kc vrednosti 0,3-0,5, 0,7-0,85, 0,9-1,1, 0,8-0,9, 0,5-0,6 za april i maj, jun, jul, avgust i septembar. Površina lista odredjena je množenjem dužine sa širinom lista sa korekcionim faktorom za kukuruz 0,75 (shape factor).Efikasnost iskorišćenosti vode dodate navodnjavanjem (IWUE) je obračunata iz odnosa prinosa kukuruza u uslovima sa (Ym) i bez navodnjavanja (Ya) i norme navodnjavanja (I). Cilj istraživanja je bio da se utvrdi efekat navodnjavanja sistemom kap po kap na prinos, efikasnost iskorišćenosti vode dodate navodnjavanjem i indeks lisne površine kukuruza.Navodnjavanje je signifikantno uticalo na prinos kukuruza; prosečan prinos navodnjavanog kukuruza bio je 10894kg ha-1, a nenavodnjavanog7276 kg ha-1. Takodje,utvrđen je signifikantan uticaj navodnjavanja na indeks lisne površine (LAI) koji je izosio 4,07 m2 m-2 na navodnjavanoj varijanti i 3,49 m2 m-2 na nenavodnjavanoj. Vrednost IWUE bila je 2,41 kg m-3.

The experiment with irrigated maize was conducted at Bački Petrovac experimental field (N 45°19`, E 19°50`) of Institute of Field and Vegetable Crops in Novi Sad on the calcareous chernozem soil on the loess terrace in 2019. Maize hybrid NS 3023 (FAO 390) was used for the trials. The plants were drip irrigated with a lateral row per plant row with drippers spaced every 0.33 m. The drippers had an average flow of 2.0 l h-1 under a pressure of 100 kPa. The trial also included the non-irrigated (rainfed) control variant.Irrigation was scheduled on the basis of water balance method using reference evapotranspiration (ETo) and crop coefficients (kc). ETo was calculated by Hargreaves equation. Daily evapotranspiration (ETd) was computed using ETo and kc of 0.3-0.5, 0.7-0.85, 1.05-1.2, 0.8-0.9, and 0.5-0.6 for April-May, June, July August and September respectively. Leaf area index (LAI) was determined by multiplying the leaf length by the leaf width by a shape factor for maize 0.75. Irrigation water use (IWUE) was calculated from the ratio of maize yield in conditions with (Ym) and without irrigation (Ya) and irrigation water applied (I).The aim of the study was to determine the effect of drip irrigation on yield, water use efficiency and maize leaf area index.Irrigation significantly affected maize yield; yield of irrigated maize was 10894 kg ha-1, and of nonirrigated 7276 kg ha-1.The affect of irrigation on the leaf area index (LAI) was also significantand amounted to 4.07 m2 m-2 on irrigated variant and to 3.49 m2 m-2 on nonirrigated variant. Maize IWUE value of 2.41 kg m-3 was determined.