Varijabilnost stay-green osobina istorijskog seta sorti pšenice

Abstract

Usled napretka u oplemenjivanju kao i u samoj biljnoj proizvodnji, prinos zrna pšenice je više nego udvostručen tokom poslednjih nekoliko decenija u Jugoistočnoj Evropi kao i u Republici Srbiji. Takođe, ranija istraživanja su ustanovila vezu između dinamike starenja i glavnih komponenti prinosa zrna i drugih agronomskih osobina kod pšenice. Ubrzanjem starenja biljke skraćuje se period nalivanja zrna što može imati negativan uticaj na konačnu masu zrna ukoliko su mehanizmi za eksploatisanje resursa stečenih u fotosintetskom periodu nedostupni. Zbog navedenog, stay-green fenotip pšenice bi mogao da bude jedan od ciljeva u oplemenjivanju, budući da je duže trajanje zelene lisne površine povezano sa mehanizmima i osobinama koje ublažavaju negativan uticaj spoljne sredine tokom perioda nalivanja zrna. U cilju utvrđivanja varijabilnosti stay-green osobina tokom više godina kontinuirano su praćeni različiti vegetacioni indeksi kod istorijskog seta sorti pšenice.

Due to the progress in both plant breeding and crop production, over the last few decades wheat grain yield has more than doubled in southeastern Europe, as in the Republic of Serbia. Also, earlier studies have reported the relationship between senescence dynamics and grain yield main components, along with other agronomic wheat traits. Acceleration of plant senescence reduces the duration of grain filling, and may have a negative impact on the final grain weight if the mechanisms to exploit the resources gained during the photosynthetic period are unavailable. Therefore, a stay-green phenotype could be one of the breeding aims, since the longer duration of green leaf area is related to mechanisms and traits that alleviate negative environmental effects during the grain filling. In order to determine the variability of stay-green traits, over several years, various vegetative indexes were continuously monitored in a historical set of wheat cultivars.