Novi trendovi u oplemenjivanju uljarica

Abstract

Oplemenjivanje uljanih biljnih vrsta je kontinuirani proces dizajniran da poveća nivo prinosa i poboljša otpornost na biotičke i abiotičke stresove. Oplemenjivači su bili uspešni u proizvodnji velikog broja sorti koristeći konvencionalne metode oplemenjivanja koje se razlikuju u zavisnosti od vrste. Pojava novih tehnika, kao što je genomska selekcija i izmena genoma, zajedno sa efikasnim platformama za fenotipizaciju, utrle su put efikasnijem unošenju poželjnih osobina. Novi pristupi u genotipizaciji i fenotipizaciji omogućili su efikasnije prikupljanje podataka za identifikaciju kvantitativnih svojstava i objašnjenje genetske osnove agronomski važnih osobina. Međutim, još uvek ima prostora za poboljšanje, posebno u prikupljanju podataka i njihovoj integraciji. U radu je dat pregled novih tehnika oplemenjivanja uljanih biljnih vrsta, metoda fenotipizacije i mogućnosti njihove primene, uz osvrt na aktivnosti u Institutu za ratarstvo i povrtarstvo vezane za njihovo uvođenje i primenu u NS oplemenjivačkim programima.

Oil crops breeding and selection is a continual process designed to increase yield levels and improve resistance to biotic and abiotic stresses. Breeders have been successful in producing a large number of varieties using conventional breeding methods which vary depending on the species. Appearance of new techniques such as genomic selection and genome editing, along with efficioent phenotyping platforms, paved the way of more efficient trait introduction. Novel approaches in genotyping and phenotyping enabled more efficient data collection for identification of quantitative characters and elucidation of the genetic basis of agriculturally important traits. However, there is still room for improvement, especially in data collection and integration. This paper presents an overview of new techniques for oil crops breeding, phenotypic methods and their application, with an overview of the activities of the Institute for Field and Vegetable Crops related to introduction and application of these new techniques in NS breeding programs.