Uticaj genotipa i spoljašnje sredine na sadržaj proteina i ulja kod pšenice (Triticum aestivum L.)

Abstract

Cilj ovog rada bio je da se ispitaju efekti genotipa, godine, doze đubrenja azotom (N) i njihovih interakcija na sadržaj proteina i ulja kod 24 sorte ozime pšenice (Triticum aestivum, L.). Postavljen je dvogodišnji poljski ogled na lokalitetu Rimski šančevi, sa dve doze prihrane N (45 i 110 kgha-1N). Ulje je ekstrahovano iz mekinja dobijenih laboratorijskim mlinom MLU 202. Klasična metoda Rushkovski korišćena je za određivanje sadržaja ulja, dok je sadržaj proteina određen metodom ICC 105/2. Utvrđena je značajna varijabilnost među genotipovima za oba analizirana svojstva. Sadržaj proteina kretao se od 10,9% (NS 40S) do 17,1% (Banatka), sa prosekom od 13,3% i koeficijentom varijacije (CV) od 3,1%. U toku dve godine ispitivanja na nižoj dozi N, sadržaj ulja se kretao od 2,6% (Skopljanka) do 5,2% (Dragana), dok je na višoj dozi N, varirao od 2,5% (Pobeda) do 5,4% (Simonida). U celom ekperimentu ostvaren je prosečan sadržaj ulja od 3,96%, sa CV od 9,2%.

The aim of this study was to analyse the effects of genotype, year, nitrogen (N) fertilizer doses, and their interactions on the protein and oil content in 24 cultivars of winter wheat (Triticum aestivum L.). A two-year field trial was set up on the Rimski šanĉevi site, with two N doses (45 and 110 kgha-1N). The oil was extracted from bran obtained by using the MLU 202 laboratory mill. The classic method of Rushkovsky was used to determine the oil content and ICC 105/2 method to determine the protein content. Significant variability was found among the cultivars for both analysed traits. Protein content ranged from 10.9% (NS 40S) to 17.1% (Banatka), with the average of 13.3% and coefficient of variation (CV) of 3.1%. During the two trial years, at the lower N rate oil content varied from 2.6% (Skopljanka) to 5.2% (Dragana), and at the higher N rate from 2.5% (Pobeda) to 5.4% (Simonida). The average oil content was 3.96%, with CV of 9.2%.