Bolesti, štetočine i korovi kao ograničavajući faktori u proizvodnji strnih žita

Abstract

Opisan je veliki broj parazita strnih žita ali svega nekoliko u našim uslovima nanosi ekonomski značajne štete. Među njima najznačajniji su oko 200 prouzrokovača bolesti pšenice, od kojih se pedesetak smatra ekonomski značajnim. U radu je dat pregled najznačajnijih parazita strnih žita, njihova štetnost, gubici u prinosu i nivo otpornosti novosadskih genotipova. Od više štetnih vrsta, tokom 1999/ 2000.g. , na strnim žitima ekonomski značajne bili su štetni glodari, žitna pijavica i žitni bauljar. U glavnim proizvodnim rejonima gajenja strnih žita dominiraju jednogodišnji korovi, mada se poslednjih godina udeo višegodišnjih korova povećava. Kao rezultat niskog nivoa agrotehnike i odsustva adekvatnih mera u suzbijanju korova u poslednjih nekoliko godina, u pojedinim lokalitetima Vojvodine registrovana je visoka brojnost korova Galium aparine L, Cirsium arvense Scop. i Matricaria chamomilla L.

Among the 20 most widely grown NS wheat cultivars, the ones that are the most resistant to obligate parasites are Mina, Pesma and Tiha. The following cultivars from the NS wheat breeding program are resistant to S. tritici: Francuska, Di na, Evropa 90, Suboti anka, Jednota, Dejana, Lasta, Pesma and Danica. Tests conducted under field and controlled conditions have shown that the NS winter wheat lines NS 56/91 and NS 45/92 are as resistant to the spike fusarium disease as the most resistant cultivars Sumai 3, Frontana and Amigo. Among the commercially grown cultivars, the cultivars Renesansa, Jarebica, Tera, Novosadska Rana 5 and Evropa 90 have higher resistance than the others.