Green manuring: Past or future

Abstract

The paper disscued the importance of green manuring, past and future. Green manuring is one of the oldest soil conservation. At the same time the paper indicate that the green manuring from began, till these days is understood at different ways, but important has changed and role has increased (soil fertilization, first of all with nitrogen, improve of soil properties and so called bio-cleaner). At the first half of XX century' the green manuring gained on real role and worldwide apply. After second world war appearance of cheep nitrogen fertilizations the role of green manuring as nitrogen source is decreased and at the same time their apply. At integrated approach of crop production the green manuring has gained on importance. It is very important to understand every kind of fertilization, started from mineral to organic fertilizer. Green manuring is not past, but it is very important to understand that these way of manuring will have on importance in future crop production.

U radu je obrađen značaj i uloga proizvodnje i primene zelenišnog đubrenja, njegova prošlost i budućnost. Zelenišno đubrenje je od početka primene do danas, različito shvatano, odnosno da njegova primena nikad nije prestajala, samo se menjao obim i povećavala uloga: od snadbevača đubrenih kultura hranivima, prvenstveno azotom, popravke fizičkih (vodnih, vazdušnih, toplotnih) osobina zemljišta, do biočistača, odnosno pedohigijene uloge. Njegova primena u prvoj polovini, posebno početkom XX veka je široko zastupljena. Sa pojavom jeftinih mineralnih đubriva značaj zelenišnog đubrenja, kao izvora azota za biljke, opada, a time i njegova masovnija primena. Problemi koji su se pojavili sa sistemom slobodnog ratarenja, tržišnog gazdovanja i gajenja useva u monokulturi uslovili su promenu tehnološkog procesa proizvodnje i pojavu novih sistema (integralnog, biološkog, alternativnih) kojima zelenišno đubrenje, dobija i dobiće svoje mesto, intenzivniju i masovniju primenu. Bilo bi pogrešno shvatiti da povećana primena organskih đubriva isključuje primenu mineralnih i obrnuto, da se sa primenom mineralnih smanjuje uloga zelenišnog đubrenja. Dakle, zelenišno đubrenje će imati i svoju budućnost u određenim sistemima biljne proizvodnje, posebno u biološkom ratarenju, pri smanjenom broju useva u plodoredu, pri gajenju useva u monokulturi, u voćnjacima i vinogradima.