Gumoza šećerne repe ozbiljna pretnja proizvodnji šećerne repe u centralnoj Evropi

Abstract

Gumoza šećerne repe prvi put je u Srbiji primećena u srednjem Banatu i severnoj Bačkoj 1960-ih (Marić i sar. 1970). Bolest je u to vreme već bila prisutna u susednim zemljama, Bugarskoj i Rumuniji, ali je povezivana sa abiotičkim faktorima. Nakon epidemije tokom kasnih 1960-ih, bolest je ostala prisutna tokom 1970-ih, kada je sporadično primećena u celom regionu, pokazujući veću prevalenciju u sušnim sezonama. Tokom 2018. godine bolest je ušla u novu epidemijsku fazu u Srbiji, s to sugeriše da je možda povezana sa trenutnim epidemijama u drugim evropskim regionima gajenja šećerne repe. Stanje poznato u usevima šećerne repe kao bolest sa niskim sadržajem šećera (SBR), u Francuskoj se više puta javljala od 1990-ih, dok je u Nemačkoj i Švajcarskoj ova bolest primećena 2009. i 2017. godine. Procene nemačkih stručnjaka su da je 2020. godine više od 20.000 hektara zahvaćeno ovom bolešću. SBR je povezan sa prokariotskom bakterijom, Candidatus Arsenophonus phytopathogenicus, čiji je vektor Pentastiridius leporinus (Auchenorrhyncha: Cixiidae). Međutim, još jedna prokariotska bakterija, Candidatus Phytoplasma solani (stolbur fitoplazma) sporadično je bila prisutna u biljkama pogođenim SBR-om.