Rezultati proizvodnje NS uljane repice u 2019/20. i preporuka sortimenta za 2021/22. godinu

Abstract

Uljana repica (Brassica napus L.) se uzgaja uglavnom za proizvodnju semena bogatog uljem (40-48%) i proteinima (18-23%). Zbog visokog sadržaja esencijalnih nezasićenih masnih kiselina uljana repica se izdvaja od drugih gajenih uljanih biljaka. Cvetanje uljane repice u proleće je značajno za pčele kojima predstavlja prvu ispašu. Istovremeno, uljana repica poseduje veliki potencijal za proizvodnju sveže (zelene) krme u ishrani preživara, prosečnog prinosa u agroekološkim uslovima severne Srbije i na većim proizvodnim površinama od oko 40 t/ha kod ozimih i oko 30 t/ha kod jarih sorti. U agroekološkim uslovima Srbije moguća je proizvodnja i ozime i jare uljane repice, pri čemu ozima forma ima vedci prinos u odnosu na jaru. Poslednjih godina evidentno je povećanje površina u Srbiji pod ovom biljkom, ali je prinos semena neujednačen. Prinos varira od 2 t/ha do 3,2 t/ha u zavisnosti od godine, odnosno vremenskih uslova tokom vegetacionog perioda, što čini potrebu poznavanja tehnologije proizvodnje još značajnijom. Proizvodnu 2019/2020. je obeležila velika varijabilnost vremenskih činilaca - suša u vreme pripreme za setvu i setva sa povecanom količinom padavina tek krajem septembra, izuzetno topao jesenji i zimski period, sušno proleće kao i česte i obilne padavine tokom završnih faza sazrevanja semena. U agroekološkim uslovima Srbije nedovoljna količina padavina u vreme pripreme za setvu i u setvi u pojedinim godinama predstavlja otežavajuću okolnost za proizvodnju uljane repice.