Variability of seed parameters in bread wheat cultivars

Abstract

Expansion and intensification of cultivation are among the predominant global changes of this century. Constant growth of the world population and rising demand for food conditional on improving the quality /quantity of crop products. This could be achieved by synergy among breeding improvement and dedicated seed production. Accordingly, advanced and modern production of bread wheat allows the creation of new genotypes with better adaptability to different environmental conditions. The aim of this study was to investigate the influence of genotype, environment and their interactions on yield and randman of seed using AMMI model. Ten bread wheat varieties were investigated (Evropa 90, NSR 5, Pobeda, Renesansa, Ljiljana, Cipovka, Dragana, Simonida, NS 40S and Zvezdana) across three growing seasons (2009/10, 2010/11, 2011/12) and two locations (Novi Sad and Pančevo). Based on the interaction of genotypes and agro-ecological environments for yield and randman of seed on AMMI1 biplot it was noted that the genotypes differed more in several multivariate part of the total variation than in additive effect.

Stalan rast svetske populacije i porast potreba za hranom zahtevaju poboljšanje kvaliteta i prinosa semena poljoprivrednih kultura. Ovo se postiže oplemenjivačkim radom i predanim semenarstvom. U skladu sa tim, napredak u savremenoj proizvodnji hlebne pšenice omogućuje stvaranje novih genotipova, sa boljom adaptabilnošću na različite agroekološke uslove. Pravilnim održavanjem i umnožavanjem sorti teži se smanjenju gubitaka deklarisanog semena, koji su usko povezani sa iskoristljivošću semena, odnosno randmanom, koji je pokazatelj kvalitetnog višegodišnjeg semenarstva i efikasnosti dorade naturalnog semena. Cilj istraživanja je bio da se ispita uticaj genotipa, spoljašnje sredine i njihove međusobne interakcije na randman i prinos semena primenom AMMI modela. Ispitivano je deset sorti hlebne pšenice (Evropa 90, NSR 5, Pobeda, Renesansa, Ljiljana, Cipovka, Dragana, Simonida, NS 40 S i Zvezdana) tokom tri vegetacione sezone (2009/10, 2010/11, 2011/12), na dva lokaliteta (Novi Sad i Pančevo). Na osnovu prikaza interakcije genotipova i agroekoloških sredina za randman i prinos semena, u obliku AMMI1 biplota, zabeleženo je da su se genotipovi više razlikovali u multivarijacionom delu ukupne varijacije ogleda, nego u aditivnom efektu. Na nivou celog ogleda genotipovi su bolji randman semena ostvarili na lokalitetu Pančevo, dok su uslovi lokaliteta Novi Sad bili povoljniji za ostvarivanje većeg prinosa. Genotip Dragana je imao najveći randman semena (93,49%) dok je genotip Simonida bio najprinosniji (8.12 t·ha-1). Genotipovi koji su imali malu interakcijsku vrednost genotip/spoljna sredina odnosno bolju stabilnost od ostalih su: Ljiljana, kada se posmatra randman semena i Renesansa, kada je u pitanju prinos.